Pandemia COVID-19 do të vazhdojë të rrisë borxhin publik global gjatë këtij viti, por shpenzimet më të larta për përshpejtimin e vaksinimit janë mënyra më e shpejtë për të filluar normalizimin e financave të shtetit, njoftoi sot Fondi Monetar Ndërkombëtar (FMN).
Në raportin “Monitori Fiskal për 2021”, FMN thotë se duke vendosur nën kontroll koronavirusin me vaksinim më të shpejtë në një nivel global, deri në vitin 2025, fluksi i të ardhurave nga taksat në ekonomitë e zhvilluara mund të rritet me mbi një miliard dollarë.
Kur i njëjti skenar zbatohet për parashikimet ekonomike të Fondit, produkti i brendshëm bruto global mund të rritet me 9 trilionë dollarë në të njëjtën periudhë, pasi rihapja e kompanive dhe punësimi do të përshpejtohet, vlerëson raporti i FMN, raporton Reuters.
“Vaksinimi, pra, do të paguajë më shumë”, thotë Fondi. Gjatë takimeve virtuale në sesionin e përbashkët pranveror të kësaj jave, FMN dhe vendet anëtare janë duke inkurajuar vendet anëtare të vazhdojnë mbështetjen fiskale për ekonomitë e tyre dhe grupet e ndjeshme shoqërore dhe bizneset derisa të kontrollohet pandemia.
Fondi vlerësoi se qeveritë në të gjithë botën, nga fillimi i pandemisë deri më 17 mars të këtij viti, mbështetja fiskale për shkak të kurorës kushtoi rreth 16 miliardë dollarë. Kjo shumë përfshin 10 trilionë dollarë shpenzime më të larta dhe të ardhura të humbura, si dhe 6 trilionë dollarë kredi qeveritare, garanci dhe injeksione të “injeksioneve” financiare në biznese.
Sipas parashikimit të FMN-së, deficitet fiskale në shumicën e vendeve do të ngushtohen pak në 2021 për shkak të skadimit ose përfundimit të programeve të mbështetjes të lidhura me pandeminë, duke ulur pretendimet e papunësisë dhe duke rikuperuar të ardhurat e buxhetit me rihapjen e bizneseve.
Deficiti mesatar i buxhetit në vendet e zhvilluara arriti në 11.7 për qind të GDP-së vitin e kaluar, i cili u katërfishua nga 2.9 për qind në vitin 2019 dhe duhet të bjerë në 10.4 për qind këtë vit, parashikon FMN.
Deficitet në ekonomitë në zhvillim gjithashtu do të bien pak në 7.7 për qind të GDP-së këtë vit dhe në ekonomitë me të ardhura të ulëta në 4.9 për qind.
Raporti parashikon që borxhi publik mesatar i vendeve në botë do të arrijë një rekord 99 për qind të GDP-së në vitin 2021, krahasuar me 97 për qind të vitit të kaluar, dhe se ai do të stabilizohet në atë nivel. Në ekonomitë e zhvilluara, sipas parashikimeve të FMN-së, borxhi do të rritet në një rekord 122.5 për qind të GDP-së këtë vit nga niveli i vitit të kaluar prej 120.1 për qind.
FMN ka mbështetur mbështetjen e synuar për familjet e varfra, grupet e pakicave, gratë dhe punëtorët me pagë të ulët në sektorët informalë të shumë ekonomive, si dhe bizneseve të vogla.
Po ashtu, FMN njoftoi se disa vende të përparuara me një nivel të lartë borxhi mund të duhet të fillojnë të rinovojnë rezervat e tyre fiskale në mënyrë që të përgatiten për goditjet në të ardhmen.
