Edhe pas gjysmë shekulli në paqe, Ballkani ende nuk ka arritur stabilitetin e qëndrueshëm për të cilin shpresohej, kur luftërat e rajonit morën fund. Tani që procesi i integrimit në Bashkimin Europian është ndaluar, mundësia e rikthimit te konflikti i dhunshëm nuk përjashtohet.
Pas dy dekada luftë në Afganistan, që u mbyllën në mënyrën më të keqe, ia vlen të kujtohet se kanë kaluar gjithashtu tre dekada prej luftës në Ballkan. Të dyja këto janë analiza të rëndësishme për mënyrën se si keqmenaxhimi i luftës mund të shkaktojë efekte që zgjasin për dekada të tëra.
Në Ballkan, një luftë e vogël mes Jugosllavisë që po shpërbëhej dhe Sllovenisë, u kthye në arenë konflikti me Kroacinë. Brenda vitit konflikti i ashpër preku Bosnje dhe Hercegovinën dhe papritur periudha e “post-luftës” në Evropë kishte marrë fund, raporton Top Channel.
Lufta e Ballkanit zgjati një dekadë. Marrëveshja e paqes së Dejtonit i dha fund konfliktit në Bosnje në 1995, por më pas erdhi lufta e Kosovës, e cila vazhdoi deri më 1999, e ndjekur në 2001 nga një shpërthim dhune në atë që sot është Maqedonia e Veriut.
Lufta në Ballkan mori më shumë se 100,000 jetë njerëzish, zhvendosi miliona dhe ndaloi zhvillimin ekonomik të rajonit, për ndoshta disa dekadave.
Edhe pse mbijetonte kryesisht me kredi, ish-Jugosllavia kishte një standard më të mirë jetese sesa kolegët e saj socialistë. Por shpërbërja e gjatë dhe e dhunshme e vendit, po e ndryshon këtë.
Marrëveshjet e paqes që u lidhën së bashku në atë kohë ishin thjesht masa të ndalimit. Të gjithë e kuptuan se stabiliteti i qëndrueshëm do të kërkonte një kuadër shumë më gjithëpërfshirës. Dhe kështu, në vitin 2003, udhëheqësit e Bashkimit Evropian deklaruan se të gjitha vendet e rajonit duhet të punojnë drejt një të ardhmeje stabiliteti dhe paqeje të qëndrueshme brenda BE -së.
Askush nuk e priste që kjo të ndodhte brenda natës, por po ashtu askush nuk mendoi se procesi i integrimit do të ishte aq i zgjatur sa ka qenë. Që nga pranimi i Sllovenisë dhe Kroacisë në 2004 dhe 2013, respektivisht, zgjerimi i BE -së në Ballkan ka ngecur në mënyrë efektive.
Janë dy arsye pse zgjerimi i BE-së ka ngecur.
Së pari, reforma politike dhe ekonomike në vendet e Ballkanit jashtë BE-së ka qenë shumë e ngadaltë, ndërsa korrupsioni dhe ndjenja nacionaliste janë bërë gjithnjë e më të rrënjosura.
Së dyti, mbështetja për zgjerimin e mëtejshëm është zbehur brenda shumë vendeve të BE -së. Megjithëse politikanët ende i kushtojnë vëmendje idesë, pengesat dhe vonesat e reja priren të përshëndeten me lehtësim në disa shtete kryesore anëtare.
Për më tepër, problemet brenda vendeve të Ballkanit janë të rënda. Një çerek shekulli pas Marrëveshjes së Dejtonit, komuniteti ndërkombëtar e ka konsideruar Bosnjën aq politikisht jofunksionale sa të garantojë një Përfaqësues të ri të Lartë me kompetenca të gjera, duke e prishur në mënyrë efektive axhendën e vendit për anëtarësim në BE.
Ndërkohë, Serbia ka rënë nën këpucët e një regjimi autokratik që një ditë flirton me Kinën dhe ditën tjetër i përkushtohet Rusisë, ndërkohë që përfaqësuesit e saj vazhdojnë të kenë një fytyrë të mirë në Komisionin Evropian në Bruksel. Pavarësisht përpjekjeve të mëdha nga BE dhe Shtetet e Bashkuara, çështjet e pazgjidhura midis Serbisë dhe Kosovës nuk janë afër zgjidhjes.
Së fundi, pasi u bllokua nga anëtarësimi në BE nga Greqia (për shkak të një mosmarrëveshjeje mbi emrin e saj), Maqedonia e Veriut tani e gjen veten duke u shantazhuar nga Bullgaria për arsye që shkojnë shumë prapa në historinë e rajonit (por që nuk kanë ndonjë rëndësi bashkëkohore).
Duke i komplikuar më tej çështjet, lufta e BE -së për të frenuar sulmet e qeverive hungareze dhe polake ndaj sundimit të ligjit dhe mediave të pavarura e ka dobësuar guximin për të ndërmarrë një rrezik me anëtarët e rinj potencialisht joliberale. Kur Hungaria ofron mbështetjen e saj entuziaste për ofertën e Serbisë për anëtarësim, shumë të tjerë në BE shohin një axhendë të fshehur që duhet të bllokohet.
