Drejtori ekzekutiv i Institutit për Hartimin e Politikave, KIPRED, Lulzim Peci, tha në një bisedë me Zërin e Amerikës se Kosova në bashëkrendim me partnerët e saj perëndimorë, duhet të përgatitet për sesionin e ri të Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara për të shmangur ndonjë tërheqje të ndonjë njohjeje të pavarësië së saj nën ndikimin e Rusisë, aleates së vjetër të Serbisë.
Një studim i këtij Instituti vë në pah se Rusia ka ashpërsuar angazhimin e saj kundër shtetësisë së Kosovës. Zoti Peci, autori i studimit që analizon deklaratat publike, konferencat për shtyp, artikujt dhe dokumentet e tjera të botuara nga politika e jashtme ruse, nga 1 qershori deri më 15 gusht të këtij viti, thotë se analiza tregon qartë vazhdimësinë e synimit për t’i gërryer themelet e shtetësisë së Kosovës dhe të angazhimit të perëndimit në Kosovë dhe në rajon.
Ai tha se gjatë kësaj periudhe kohore janë analizuar edhe shkrimet e disa mediave me origjinë ruse, të cilat kanë publikuar diku 500 lajme lidhur me Kosovën, mbi 19 për qind e të cilave përmbajnë dezinformata.
Lufta diplomatike e Rusisë kundër Kosovës, thotë ai, është thelluar pas nënshkrimit të marrëveshjes së parë për normalizim të marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë në muajin prill të vitit 2013, kur në qershor të po atij viti Rusia nënshkroi partneritetin strategjik me Serbinë.
“Ky angazhim sot e asaj dite vazhdon dhe nuk dihet realisht se a më tepër po i duhet Rusisë Serbia apo Serbisë Rusia. Është një fuzionim i interesave të tyre sepse të dyja palët kanë nevojë për njëra tjetrën dhe kjo nuk është ngjarje rasti. Unë mendoj që në momentin kur Serbia e njeh Kosovën, Rusia nuk do të ketë ndonjë interes të mirëfilltë në rajon, por derisa vazhdon kjo gjendje, që ajo do të tentojë ta shtyjë sa më shumë, ata do të përfitojnë nga destabiliteti në rajon, në oborrin e perëndimit dhe në anën tjetër do ta shfrytëzojnë këtë për benefite në fqinjësinë e tyre”, thotë zoti Peci.
Ai tërheq vëmendjen se në sesionin e 76-të të Asamblesë së Kombeve të Bashkuara, Rusia do të vazhdojë të paraqesë Kosovën si çështje të hapur që duhet të zgjidhet në bazë të rezolutës 1244 dhe që pavarëisa e Kosovës është në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare.
Ky synim sipas tij ndërlidhet edhe me skadimin e moratoriumit një vjeçar të përcaktuar me marrëveshjen e Washingtonit të nënshkruar më 4 shtator 2020 mes Kosovës dhe Serbisë, që Serbia të mos punojë për tërheqjen e njohjeve dhe as Kosova të mos aplikonte për anëtarësim në organizata ndërkombëtare.
Eksperti i sigurisë, Nuredin Ibishi, tha në një bisedë me Zërin e Amerikës se Rusia vazhdimisht shfrytëzon Serbinë dhe Kosovën për shtrirje të ndikimit të saj në Ballkan.
“Kjo është edhe në strategjinë e saj për Ballkanin, strategjia ruse e cila i ka pesë kapituj e tre nga ta i ka mu për Kosovën. Njëra prej atyre pikave është edhe cështja e fragmentimit të ortodoksizmit në rajon, që nënkupton se dëshiron të ja humb autoqefalitetin Kishave Ortodokse. Me fjalë të tjera shfrytëzon edhe fenë përpos aspekteve tjera të involvimit të saj”, thotë zoti Ibishi.
Ai thotë se përveç rrafshit diplomatik, Rusia është mjaft aktive edhe në çështje që lidhen me sigurinë.
“Posaçërisht kur kemi të bëjmë me manovrat ushtarake, organizon manovra ushtarake më të mëdhatë që nga koha e ish Jugosllavisë pra manovrat e vëllazërisë ruse, me Bjellorusinë, Serbinë, në kufi me Kosovën. Pastaj edhe paisja me armatim luftarak e Serbisë, që në një forme po krijon një pabarazi. Serbia këtë po e shfrytëzon në bazë të neutralitetit, duke shfrytëzuar edhe mundësinë meqë është në fazën e partneritetit për paqe me NATO-n, por njëkohësisht po merr paisje në veçanti nga Rusia dhe vendet tjera aleate të Rusisë”, thotë ai.
Në anën tjetër, zoti Peci thotë se moskrjimi i mekanizmave institucionalë për përballje me fushatën e Rusisë dhe mungesa e bashkërendimit ndërinstitucional lidhur me këtë cështje, janë ndër dështimet kryesore të politikës së jashtme të Kosovës.
“Nëse nuk ka persona të cilët në mënyrë të vazhdueshme përcjellin atë se çfarë thotë një shtet ndaj neve, sepse ne nuk kemi ambasada në këto shtete, atëherë nuk mund të krijohet politika e mirëfilltë, meqë politika e mirëfilltë bazohet në informata. Për këtë arsye Kosova deri sot nuk ka ndërtuar kurrfarë narrative ndaj Rusisë, reagimet tona kryesisht kanë qenë ad hoc dhe pa kurrfarë politike prapa.. Në anën tjetër nuk ka asnjë bashkërendim ndërmjet presidencës, ministrisë së Jashtme dhe kryeministsrisë, kurrë nuk ka pasur, kjo është një sëmundje kronike dhe përfshin të gjitha qeveritë”, thotë zoti Peci.
Ai rekomandon themelimin e një grupi punues për komunikim strategjik, që do të kishte angazhim kryesor përballjen me fushatën e Rusisë e Serbisë, por edhe me vendet e tjera që përpiqen të ushtrojnë ndikim, siç është Kina
