Ministri i Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, Faton Peci, ka thënë se për tri vite qeverisje më këtë institucion ka arritur që ta ndryshoj në mënyrë radikale për të mirë gjendjen në sektorin e bujqësisë, duke e rritur kështu përkrahjen për bujqit dhe fermerët deri në 216 për qind.
Ai ka folur edhe në lidhje me implementimin e Fondit Blegtoral në vlerë prej 5 milionë eurove, për të cilin tha se me implementimin e këtij fondi në vend do të jenë plus edhe 2 mijë lopë në nivel vendi dhe se Kosova do të ketë në baza ditore mbi 40 mijë litra qumësht të freskët.
Peci ka thënë se pavarësisht përballjes me krizat botërore, kanë arritur që të kenë të mbjellat më të mëdha se rekordi i të mbjellurave të pas luftës në Kosovë. Ai ka thënë se Ministrinë e Bujqësisë e ka gjetur në një gjendje kaotike e me shumë abuzime në aspektin financiar.
“Gjendje në të cilin e kam gjetur sektorin e bujqësisë ka qenë gjendje kaotike, në Ministrinë e Bujqësisë fatkeqësisht unë mendoj që ka qenë njëra nga institucionet që është abuzuar më së shumti në aspektin financiar. Por nuk është abuzuar vetëm në aspektin financiar me programet kryesore të subvencioneve dhe të grandeve, del që problemi i pronave të jetë njëra prej mënyrave dhe veprimeve që më abuzive dhe flagrante në Kosovën e pas luftës. Unë jam shumë i lumtur që për tri vite të qenit ministër, gjendja në sektorin e bujqësisë ka ndryshuar radikalisht për të mirë”, ka deklaruar ai për EO.
“Gjatë kësaj periudhe kohore përkundër që ministër i Bujqësisë jam bërë në periudhën më të pa përshtatshme për shkak të rrethanave dhe efektit që ka pasur Covid-19, mandej kriza energjetike, agresionit të Rusisë në Ukrainë që i ka rritur çmimet e produkteve bujqësorë për dikun 300 për qind dhe marr për bazë gjendjen katastrofale në të cilën e kam gjetur Ministrinë e Bujqësisë. Unë sot jam shumë krenar për ndryshimet pozitive që ne i kemi arritur edhe përkundër krejt këtyre fakteve edhe obligimeve të mëdha, edhe zhytjes në krim e korrupsion në këtë institucion ne kemi arritur që te kemi rezultate signifikante, kemi arrit që të kemi të mbjellat më të mëdha se rekordi e të mbjellurave të pas luftës në Kosovë. Kemi arrit që të rrisim përkrahjen deri në 216 për qind, në vazhdimësi për dy vite jemi duke u shpallur institucioni më transparent në vend”.
“Çdo cent i taksapaguesve të Kosovës dihet mirëfilli se cili është përfituesi final. Përkundër faktit që jemi përballur edhe me disa veshtersi objektive, sikur se janë masat e vënë nga mekanizmat ndërkombëtar, vetëm vitin e kaluar kemi arritur që me partneritete, marrëveshje ndërkombëtare të rrisim buxhetin e Ministrisë së Bujqësisë për 26.4 milion euro, edhe gjithë këto veprime janë realizuar mbi bazën e vullnetit politik që ne e kemi pasur edhe gjitha parametrat i kemi pozitiv, duke përfshirë edhe bilancin tregtar që prej se unë jam ministër rritja e sasisë së eksporteve të prodhimeve bujqësore është rreth 100 për qind”, ka thënë ai.
Ministri Peci ka thënë se gjendja e bujqve dhe blegtorëve në Kosovë është më e mira në rajon, falë përkrahjes financiare dhe thjeshtësimit të mënyrës së aplikimit të fermerëve për grante dhe subvencione.
Ai më këtë rast ka përmendur edhe rastin e dy fermerëve në Kosovë të cilët kanë përfituar për here të parë subvencionim pas thjeshtësimit të mënyrës së aplikimit.
“Gjendje e bujqve dhe blegtorëve në Kosovë unë mendoj që është më e mira në rajon edhe përkundër faktit që tash po shohim një trend të protestave dhe pakënaqësive në krejt vendet e BE-së. Kënaqshmëria e fermerëve të Kosovës me institucionin është tepër e lartë edhe kjo për një mori arsyesh e para për shkak të transparencës, për shkaka se e kemi dëshmuar që vullneti jonë është vetëm me qenë në përkrahje të fermerëve, e dyta rritja e përkrahjes financiare, e treta meritokracia që ne e kemi imponuar, por njëkohësisht edhe në vazhdimësi thjeshtësimi i mënyrës së aplikimit të fermerëve”, ka thënë ai.
Peci duke folur për implementimin e Fondit Blegtoral në vlerë prej 5 milionë eurove, ka thënë se arsyet për rritjen e këtij fondi kanë qenë pasi kanë vërejtur se kompanitë që bëjnë grumbullimin dhe përpunimin e qumështit, janë duke u përballur mungesë të konsiderueshëm të sasisë se qumështit. Sipas tij, ky veprim do të ndryshoj tërësisht prodhimtarinë bujqësore nga viti 2025 e tutje.
“Bëhet fjalë për programin e garantëve për shkak se ne kemi bërë analizë për Fondi Blegtoral prej vitit 1960 e këndej, fatkeqësisht trendi në vazhdimësi ka qenë në rënie, posaçërisht nga periudhë e luftës dhe pas luftës dhe në po dëshirojmë që këtë trend ta ndryshojmë për shkak se nevoja e produkteve të qumështit dhe nënë produkteve të qumështit dhe nevoja e produkteve të mishit dhe nënë produkteve të mishit dhe nënë produkteve të mishit rritet për një vlerë goxha të lartë në aspektin ekonomik të prodhimit, e aspekteve tregtare. Dhe në funksion të kësaj ne e kemi prioritizuar në programe 2023-së që të implementohen në vitin 2024, 5 milion euro, e cila ka për dedikim ekskluziv rritjen e Fondi Blegtoral tekë fermerët por njëkohësisht edhe kapacitet e tjera qoftë në mekanizëm bujqësorë, qoftë në ndërtimin e stallave për të lehtësuar veprimtarin e fermerëve”.
“Ky vit do të shënon për herë të parë ndryshimin e grafikonit të Fondit Blegtoral në Kosovë për shkak se me mjetet që i kemi në dispozicion tash janë në fazën finale të procesit të vlerësimit të grandeve. Probabiliteti është që ne të kemi diku plus 2 mijë lopë në nivel vendi, e kjo nga viti 2025 nënkupton që Kosova ta ketë në baza ditore mbi 40 mijë litra qumësht të freskët plus si rezultat i masës që ne po e implementojmë, e kjo ka automatikisht efekt shumë pozitiv në krejt zingjrin e funksionimit. Njëra nga arsyet pse e kemi vendosur me prioritete rritjen e Fondit Blegtoral është se ne kemi parë që kompanitë grumbulluese dhe përpunuese kanë ose janë duke u përballur me mungesë të konsiderueshëm të sasisë se qumështit e kjo e ndryshon tërësisht prodhimtarinë bujqësore nga viti 2025 e tutje”, ka thënë ai.
Peci ka konfirmuar se këtë vit Kosova krahasuar me vitet paraprake mund ta sigurojë miellin e nevojshëm. Thotë se përkrahja ndaj fermerëve ka ndikuar në shtimin e hektarëve të mbjella me grurë.
“Për të dhënë një përgjigje të tillë është koxha komplekse. Në rast se ne marrim standardin e BE-së të sasisë së miellit për kokë banori pothuajse Kosova mundet me e plotësuar. Po në anën tjetër shoqëria jonë konsumon një numër më të madh të sasisë se prodhimit ose të nevojës. Ndoshta edhe për shkak të traditës, mandej është një numër i madh i fermerëve që e mbjellin grurin po destinimin final të sasisë së grurit nuk e kanë për ushqim për qytetaret ose për prodhuesit, ose për pika grumbulluese, ose për mullinjë, por ja dedikojnë ushqimit për kafshë ose për shpezë”.
“Ne në një krahasim ose një statistikë të përafërt na ka dalur që dikun 65 deri 70 për qind vitin e kaluar e kemi pasur nevojën e mbulueshmërisë duhet me marr për bazë sasinë e importit numrin e hektarëve, rendimentin mesatar minimal na ka dalë që dikun kemi mbuluar 65 deri 70 për qind. Për me mundur me plotësuar në 100 për qind është pak sa e vështirë, por sido që të jetë trendi është pozitiv. Vitin e kaluar përkundër që kemi pasur rekordin më të madh të të mbjellurave, fatkeqësisht kushtet klimatike vlerësohet se kanë qenë më të dobëta në 30-40 vitet e fundit rrjedhimisht rendimenti ka qenë më i ulët. Në si institucion kemi bërë krejt çka është e mundur për shkak se e kemi vendosur rritjen më të madhe për kulturën e grurit, pikërisht për shkaka të rreziqeve që kanë ekzistuar për sigurinë ushqimore e që ka ardhur si rezultat i çrregullimit të tregut nga agresioni i Rusisë në Ukrainë”, ka thënë ai.
