Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës (IKSHPK) u ka bërë thirrje qytetarëve të cilët furnizohen nga fabrika e ujit në liqenin e Badovcit që të mos përdoret uji për pije dhe përgatitje të ushqimit, pasi që analizat e mostrave të ujit në rezultatet laboratorike kanë treguar se ka vlera të rritura të manganit.
Çfarë është mangani?
Mangani është një mineral që gjendet natyrshëm në shkëmbinj, tokë, ujëra nëntokësore, ujëra sipërfaqësore dhe ushqime është një pjesë normale e dietës njerëzore. Ai ekziston në ujë si një mineral natyror i ujërave nëntokësore, por mund të jetë gjithashtu i pranishëm për shkak të burimeve të ndotjes. Në përqendrim më të madh se 0,05 miligramë për litër (mg/L), mangani mund të jetë me ngjyrë, erë ose shije të marrë në ujë.
Sipas studimeve më të rrezikuarit janë fëmijët dhe të rriturit që pinë ujë me nivele të larta mangani për një kohë të gjatë mund të kenë probleme me kujtesën, vëmendjen dhe aftësitë motorike. Foshnjat (foshnjat nën një vjeç) mund të kenë probleme të të mësuarit dhe sjelljes nëse pinë ujë me shumë mangan në të.
Pirja e ujit me mangan mbi nivelin udhëzues mund të jetë i dëmshëm për shëndetin tuaj, por të bëni banjë ose dush më të nuk është. Mangani në ujë mund të njollosë rrobat tuaja, të shkaktojë luspa në hidraulikun tuaj dhe ta bëjë ujin tuaj të duket me erë ose shije të keqe. Mangani gjithashtu mund të krijojë një njollë kafe në të zezë në tualetin, dushin, vaskën ose lavamanin tuaj.
Disa prej efekteve potenciale të përdorimit të ujit me përmbajtje të lartë të mangani janë:
1. Probleme të sistemit të tretjes: Konsumimi i ujit me sasi të lartë të mangani mund të shkaktojë probleme të sistemit të tretjes, duke përfshirë marramendje, të vjella, dhimbje barku, dhe diarre.
2. Ndikim në sistemin e sistemit nervor: Mangani në nivele të larta mund të ketë ndikim në sistemin e sistemit nervor, duke shkaktuar simptoma të tilla si të dridhura, probleme me koordinimin, dhe ndryshime në sjellje.
3. Dëmtim të aparaturës të fëmijëve: Konsumi i ujit me përmbajtje të lartë të mangani mund të ketë ndikim të dëmshëm tek foshnjet dhe fëmijët, duke shkaktuar ndryshime në zhvillimin e trurit dhe aftësinë e tyre për të mësuar.
4. Probleme të aparaturës të zemrës: Nivelet e larta të mangani mund të ndikojnë në zemrën dhe sistemin e qarkullimit të gjakut, shkaktuar tension të lartë të gjakut dhe arritje të larta të pulsit.
